โควิดสายพันธุ์ย่อยใหม่ดื้อต่อภูมิคุ้มกัน ติดเชื้อง่าย-แพร่ได้มากขึ้น

“นายแพทย์ธีระ” เผย โควิดสายพันธุ์ย่อย ใหม่ดื้อรั้นต่อภูมิคุ้มกันทั้งจากวัคซีน มีโอกาสที่จะมีการติดเชื้อได้ง่ายขึ้นหรือแพร่กันได้เพิ่มขึ้นเรื่อยๆ

รองศาสตราจารย์นพ.ธีระ วรธนารัตน์ คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย โพสต์เฟซบุ๊ก Thira Woratanarat ระบุว่า 29 พ.ย. 2565… เมื่อวานทั่วทั้งโลกติดเพิ่ม 174,759 คน ตายเพิ่ม 778 คน รวมแล้วติดไป 646,366,341 คน เสียชีวิตรวม 6,637,358 คน

5 อันดับแรก ที่ติดเชื้อสูงสุดเป็น ญี่ปุ่น เกาหลีใต้ บราซิล ไต้หวัน และก็ประเทศฝรั่งเศส

เมื่อวานนี้จำนวนติดเชื้อใหม่มีประเทศจากยุโรปและก็ทวีปเอเชียครอบครอง 7 ใน 10 อันดับแรก และก็ 13 ใน 20 อันดับแรกของโลก

จำนวนติดเชื้อใหม่ในทุก ๆ วันของทั่วทั้งโลกเดี๋ยวนี้ มาจากทวีปเอเชีย และก็ ยุโรป รวมกันคิดเป็นจำนวนร้อยละ 76.25 ของทั่วโลก เวลาที่จำนวนการเสียชีวิตคิดเป็นจำนวนร้อยละ 74.93

…ลักษณะ โควิดสายพันธุ์ย่อย ในออสเตรเลีย

Esterman A. ได้เผยแพร่เนื้อหาเกี่ยวกับโควิด-19 ที่ระบาดในออสเตรเลียตอนนี้ พบว่าเป็นไปในลักษณะมากมายสายพันธุ์แบบ variant soup

โดยมีทั้ง BA.5 39%, BA.2.75 26%, BQ.1 19%, XBB 4% และก็อื่น ๆ

ลักษณะดังที่กล่าวถึงมาแล้ว เป็นที่คาดหมายกันว่าประเทศอื่น ๆ ก็จะเป็นไปในลักษณะนี้ โดยมีสายพันธุ์ย่อยใหม่ ที่น่ากังวลได้แก่ BQ.1.x, XBB, BA.2.75.x ที่อาจมีสัดส่วนสูงแตกต่างกันไปในแต่ละทวีป และก็จะมาเทคโอเว่อร์ BA.5 ในเวลาไม่นาน ทั้งนี้ BQ.1.x จะครอบครองสัดส่วนนำ ในอเมริกา และก็ ยุโรป ส่วน BA.2.75.x และก็ XBB จะเด่นในแถบทวีปเอเชีย

การระบาดในไทยเรามีลัษณะทิศทางจะเป็นไปในทิศทางข้างต้น

…ตีระฆังเตือนรับรองเรื่องการดื้อรั้นต่อภูมิคุ้มกัน

คณะทำงานของ David Ho จากมหาวิทยาลัยโคลัมเบีย ประเทศสหรัฐอเมริกา ได้เผยแพร่ผลวิจัยใน bioRxiv เมื่อวานนี้ 28 พ.ย. 2565

แสดงให้เห็นว่า สายพันธุ์ย่อยใหม่ที่เกิดขึ้น ไม่ว่าจะเป็น BQ.1.x และก็ XBB นั้นดื้อรั้นต่อภูมิคุ้มกันทั้งยังจากวัคซีน และก็การที่เคยติดเชื้อมาก่อน มากยิ่งกว่าสายพันธุ์อื่น ๆ ที่เคยระบาดมาก่อนหน้านี้อย่างยิ่ง

ถึงแม้ข้อมูลทางคลินิกในปัจจุบัน ยังไม่มีหลักฐานรับรองว่าจะทำให้ป่วยรุนแรงเพิ่มขึ้นเรื่อยๆกว่าสายพันธุ์ที่เคยระบาดเดิม

แม้กระนั้นสมรรถนะการดื้อรั้นต่อภูมิคุ้มกันที่มากขึ้นนั้น ย่อมมีผลทำให้มีโอกาสที่จะมีการติดเชื้อได้ง่ายขึ้น หรือ แพร่กันได้เพิ่มขึ้นเรื่อยๆเป็นเงาตามตัว

ประการฉะนี้เอง ที่เป็นตัวตอกย้ำให้มองเห็น ถึงจุดสำคัญของการป้องกันตัว ระหว่างการใช้ชีวิตประจำวัน ทั้งเรื่องการใส่หน้ากาก หลีกเลี่ยงการกระทำเสี่ยง หลีกเลี่ยงสถานที่แออัดระบายอากาศไม่ดี รักษาความสะอาด และก็ เว้นระยะห่าง จากผู้อื่น

Personal protective behaviors เป็นเกราะคุ้มครองที่สำคัญที่สุด

…ทางเดินประวัติศาสตร์การแพร่ ของแต่ละสายพันธุ์

โควิด-19 แพร่ระบาดมานับเป็นเวลาหลายปี โดยมีสายพันธุ์ที่มากมาย

ถ้าเกิดเปรียบกันตัวต่อตัว จะพบว่า ในระยะเวลา 100 วันแรกของการระบาด สายพันธุ์ Omicron นั้นแพร่ระบาดไปยังประเทศอื่น ๆ ทั่วทั้งโลกได้มากกว่าสายพันธุ์อื่น ที่ระบาดมาก่อน ถึง 5 เท่า

แต่ละระลอกก่อนหน้านี้ ตั้งแต่สายพันธุ์เริ่มแรก (Wuhan: Wild type), เบต้า, แกมม่า, อัลฟ่า, เดลต้า, และ Omicron นั้น ก็มีลักษณะของ ทวีปที่มีการระบาดหนัก ก่อนกระจัดกระจายไปยังทวีปอื่น ๆ ที่แตกต่างกันไป

…สำหรับระลอกอนาคตนั้น ลักษณะการระบาดน่าจะมีลัษณะทิศทางไม่เหมือนกันกับสมัยก่อน เนื่องจากมีปัจจัยเรื่องการเดินทางระหว่างประเทศเกิดขึ้นมาก การระบาดจะเป็นลักษณะมากมายสายพันธุ์ ผันแปรกับการนำเข้า ส่งออก รวมทั้งสมรรถนะของไวรัสแต่ละสายพันธุ์ การกระทำการป้องกันตัว และก็ การใช้ชีวิตของประชากร จำพวก และก็ความครอบคลุมของวัคซีนที่ใช้ รวมทั้ง อื่น ๆ

ผลพวงที่จะเกิดขึ้น ทั้งในแง่จำนวนการติดเชื้อ การป่วย การตาย และก็ Long COVID นั้น จึงมีโอกาสสูง ที่จะผันแปรกับแผนการควบคุมป้องกันโรค และก็ ความพร้อมเพรียง “จริง” ของระบบสาธารณสุขของประเทศนั้น ทั้งเรื่องยาที่ได้มาตรฐาน วัคซีนที่มีคุณภาพ บริการดูแลต่าง ๆ ว่าประชาชนในประเทศ จะเข้าถึง และก็ พึ่งพาอาศัยได้ไหม ยามที่เกิดปัญหา

ผลที่ประสงค์ของทุกสังคม คือ ยามวิกฤติ ประชาชนสามารถพึ่งพาอาศัย และก็ได้รับการช่วยเหลือดูแลอย่างทันท่วงที มีคุณภาพ โดยตลอด

ไม่ต้องเผชิญกับภาวการณ์ท้อแท้ คอย จนจะต้องดิ้นรนตีกระปุกขวนขวายหาทางรอด กันเอาเองแบบ อัตตาหิ อัตตโน นาโถ

…เหตุการณ์ปัจจุบันนั้น ควรต้องดำเนินชีวิตอย่างมีสติสัมปชัญญะ ไม่ประมาทสำหรับการดำรงชีพ

ปกป้องอย่างสม่ำเสมอ ทั้งช่วงดำเนินงาน เรียน หรือท่องเที่ยว

ฉีดวัคซีนเข็มกระตุ้นให้ครบตามที่มีการกำหนด

ใส่หน้ากากอย่างถูกต้อง จะช่วยลดความเสี่ยงลงไปได้มาก

นอกจากนั้น ยังคงเจออาการของการสูญเสียการได้กลิ่น และก็การรู้รส เจออาการไม่ปกติเกี่ยวกับระบบทางเดินอาหาร กรุ๊ปอาการของระบบทางเดินหายใจ หายใจถี่ หายใจไม่สะดวก และก็กรุ๊ปอาการนอกระบบ ที่ไปคล้ายกันกับสายพันธุ์เดลตาได้เหมือนกัน

สำหรับคนที่สัมผัสเสี่ยงสูง หรือมีอาการเสี่ยงติดเชื้อ เสนอแนะให้ตรวจ ATK ด้วยตัวเอง โดยควรที่จะเลือก ATK ที่ได้รับมาตรฐาน และก็ มีค่าความไว (Sensitivity) และก็ ค่าความจำเพาะ (Specificity) ไม่ต่ำลงยิ่งกว่า 90%

อ้างอิง

1. Wang Q et al. Alarming antibody evasion properties of rising SARS-CoV-2 BQ and XBB subvariants. bioRxiv. 28 November 2022.

2. Tegally H et al. Global Expansion of SARS-CoV-2 Variants of Concern: Dispersal Patterns and Influence of Air Travel. medRxiv. 27 November 2022.

ข้อมูลจาก รองศาสตราจารย์นพ.ธีระ วรธนารัตน์